De wereld van ERP schuift. Niet in kleine stappen, maar in een structurele beweging die de komende jaren bepaalt welke organisaties vooruitkomen en welke blijven hangen in oude aannames.
In 2025 zagen we de eerste echte doorbraak: AI werd niet langer als losse tool naast ERP geplaatst, maar direct in de kern verweven. Embedded AI veranderde de rol van ERP van registreren naar begrijpen. En nu staan we aan de vooravond van de volgende fase: handelen.
1. System of Record — het fundament
Traditioneel ERP was gebouwd als System of Record: de database van de waarheid. Het registreert wat er is gebeurd — facturen, voorraad, orders — met een focus op compliance, integriteit en reproduceerbaarheid.
Noodzakelijk. Maar passief.
2. System of Intelligence — het begin van begrip
Met embedded AI ontstond het System of Intelligence. Het systeem begon te begrijpen wat er in de data gebeurt en ging voorspellen:
- • wat er gaat gebeuren
- • waarom iets gebeurt
Voorspellende analyses, anomaly detection en risico-inschattingen. Allemaal waardevol, maar nog steeds adviserend.
3. System of Action — de echte doorbraak
De toekomst van ERP ligt in de transformatie naar een System of Action: een systeem dat niet alleen registreert en begrijpt, maar zelfstandig handelt.
Geen rapport dat vertelt dat een correctie nodig is, maar een AI-agent die:
- • de correctieboeking zelf uitvoert
- • inkooporders automatisch aanpast
- • workflows real-time bijstuurt
SAP, Oracle, QAD en IFS laten deze beweging al zien. Niet als gimmick, maar als structurele evolutie van hun platformen.
Let op: Embedded AI zonder autonome executie is geen system of action.
Het is een system of assistance.
Waarom sommige thought leaders dit missen
Toch blijven sommige stemmen in het veld ERP wegzetten als legacy. Niet omdat ERP dat is, maar omdat zij blijven kijken naar de passieve systemen van vroeger.
Ze promoten losse AI-tools, vaak om vijf redenen.
1. Zichtbaarheid
Een externe AI-tool voelt “nieuw” en is makkelijk te demonstreren. Het is makkelijker om iets zichtbaars te verkopen dan iets dat diep in processen verweven zit. Embedded AI werkt grotendeels onzichtbaar binnen het ERP-scherm.
2. Complexiteit
Het ombouwen van een system of record naar een system of action vereist diepe proceskennis, domeinlogica en strikte data-governance. Veel van deze partijen hebben geen toegang tot de kernlogica van ERP en missen de expertise om daarin te bouwen. Het is makkelijker een laag erbovenop te verkopen die praat, maar geen transacties uitvoert.
3. Beperkte verantwoordelijkheid
Een losse AI hoeft geen transacties te boeken. Geen risico, geen governance, geen integriteitseisen. Zonder operationele verantwoordelijkheid blijft de oplossing steken op adviesniveau.
4. Commerciële drijfveren
Een externe AI-laag is een product dat je kunt vermarkten. Embedded AI is een capability die je moet verdienen. Veel partijen pushen hun aanpak omdat die schaalbaar is voor henzelf, niet omdat die werkt voor de klant.
5. Herhaling van oude fouten
Middleware, portals, dashboards, RPA-lagen. Steeds opnieuw wordt er iets bovenop gezet omdat de kern niet wordt beheerst. De les uit het verleden is niet geleerd.
Maar precies daar ontstaat het gevaar.
Het risico van AI zonder ERP
AI die niet in de ruggengraat van de organisatie zit, blijft hangen in de intelligence-fase:
-
Geen executiekracht
Een losse AI kan adviseren, maar niet met zekerheid een grootboektransactie boeken of een leverancier betalen. -
Data-ontkoppeling
Zonder context zoals marges, contractafspraken en voorraadposities worden beslissingen onnauwkeurig of zelfs riskant.
AI zonder ERP is slim, maar machteloos.
Conclusie: de innovatie van 2026 zit niet in vervanging, maar in transformatie
De echte vooruitgang ligt niet in het afschrijven van ERP, maar in het doortrekken van ERP naar een intelligent orgaan dat niet alleen onthoudt, maar ook handelt.
Thought leaders die ERP als legacy bestempelen, missen één cruciaal inzicht:
De action-laag krijgt pas waarde wanneer zij direct verbonden is met de record-laag.
Zonder die verbinding blijft AI een adviseur. Met die verbinding wordt AI een operator.
En precies daar ontstaat de volgende generatie bedrijfsvoering.